Jef Vannijlen (°4 maart 1949 †29 december 2017)
Wie de afgelopen jaren de Zoutkist frequenteerde, kon niet naast de figuur van Jef Vannijlen kijken. Meestal dienstbaar, een helpende hand of een vriend die met zijn warme aanwezigheid het woord ‘gezelschap’ nieuw leven inblies.
De meesten kenden Jef als een fotograaf, meer bepaald een klassiek fotograaf. Hijzelf vond die omschrijving zeer gepast omdat voor hem de klassieke fotografie steeds de kern van zijn kunstbeleving is geweest. De basis van de fotografie is datgene wat in de zwarte doos gebeurt: het vangen van het licht op het lichtgevoelig materiaal en de chemische processen die dan plaatsvinden. En dat procedé moet de fotograaf kennen om het te kunnen gebruiken. Dat wist en vertelde de leraar Jef Vannijlen aan zijn studenten in de Academie Haspengouw.
Na het voltooien van zijn middelbare studies aan het college van Herk-de-Stad volgde Jef met succes de richting fotografie aan Sint-Lukas Brussel. Aan de Academie Beeldende Kunsten ‒ zoals die toen nog heette ‒ volgde hij de lessen tekenen bij Paul Wilmots en fotografie bij Stippelmans. Toen die laatste ernstig ziek werd, vroeg de voorzitter van de beheerraad van de Academie Jef Vannijlen de zieke tijdelijk te vervangen. Na het afleggen van een examen, waarin Jef als primus naar voren kwam, werd de betrekking definitief. Hij is aan de Academie actief gebleven tot zijn pensioen. Een Academie die voor hem veel meer betekende dan een broodwinning alleen. Hij nam iedere gelegenheid te baat om met zijn collega’s en vrienden reizen te maken en aan teambuilding te doen, nog voor dat woord was uitgevonden.
Jef Vannijlen was een aanhanger van de eerlijke fotografie. Hij kende de digitale fotografie en had ze ook onder de knie omdat het nu eenmaal zijn vak was. Maar hij was er geen fan van omdat het zo verleidelijk is achteraf het resultaat te sterk bij te sturen. Je kan met digitale fotografie dingen tonen die helemaal niet stroken met de werkelijkheid zoals die heeft plaatsgevonden.
Voor Jef was het nu precies dit wat de fotografie moet doen: de werkelijkheid tonen en meer specifiek de werkelijkheid zoals ze de fotograaf had getroffen. Een fotograaf moet vooral kunnen kijken. Hij moet iets zien gebeuren in de werkelijkheid, in de omgeving waarin hij zich bevindt. Dat wonder dient de fotograaf dan te vangen in dat zwarte doosje en daar vindt de alchemie plaats: het zilver wordt beeld.
Eén moment of niets. Dat heeft ook de mens Jef Vannijlen getekend. Hij herkende een mooi moment als hij het ervoer en hij genoot er met volle teugen van. Zoals hij van de mensen om hem heen genoot. Hij vond dat hij geen tel voorbij mocht laten gaan zonder zijn medemens of gezelschap mee te laten genieten. Dat waren eerlijke momenten, de tijd die je in openheid luisterend naar elkaar mag doorbrengen. Jef kon goed luisteren naar je verhaal, dat hij ongetwijfeld beschouwde als de mentale foto die je had gemaakt van jouw mooiste momenten.
En nu missen we je Jef. Je warmte, je lach, je verwondering, je aandacht, je aanstekelijke bescheidenheid. Het is tijd voor jou om je in het daargindse terug te trekken. Misschien kunnen wij nog nu en dan wat van jouw licht laten schijnen op de film die ons leven schrijft en de mooiste momenten bewaren zoals jij het ons hebt voorgedaan.
